Un cidadán educado

1.Vivir nunha sociedade plural.

A diferenza do que acontece nas sociedades pechadas e autoritarias, nas nosas socieades democráticas (abertas ao coñecemento ou ás influencias doutras culturas e civilizacións polo influxo das correntes migratorias, os medios de comunicación e as redes sociais) vivimos rodeados de persoas con distintos valores e concepcións morais, diferentes modos de vida e crenzas relixiosas ou filosóficas diversas. A nosa sociedade é unha sociedade pluralista.

O pluralismo formula dificultades e, ás veces, é fonte de prexuízos e provoca discriminacións, pero é tamén enriquecedor. No seu aspecto político, a posibilidade de que existan diferentes ideoloxías e partidos é un dos dereitos humanos fundamentais.

Non podemos esquecer que unha sociedad completamente homoxénea é inviable, prexudicial para a propia dinámica da sociedade e, ademais, un ideal antidemocrático que quedou derrotado co nacionalsocialismo (Hitler e nazismo) na Segunda Guerra Mundial.

2.Pluralismo e valores éticos.

Nas nosas sociedades pluralistas non sería posible a convivencia se non compartísemos algúns valores entre todos os cidadáns.

Imaxinade un país no que existe unha influente comunidade de persoas vexetarianas convencidas; é dicir, que consideran o consumo de carne algo reprobable moralmente por basearse no sacrificio de animais e, polo tanto, pensasen que todos os demais deberían compartir ese valor. Agora ben, outra parte da sociedade con menos poder non comparte esa formulación e reclama o seu dereito a consumir carne. Se non houbese outros valores que ambos os dous grupos compartisen, sería posible que convivisen na mesma sociedade?

As diferenzas de valores e de modos de vida son unha riqueza das democracias e favorecen o seu dinamismo, pero por si soas provocarían conflitos continuamente; por iso son necesarios valores comúns compartidos que fagan de vínculo real, afectivo e emociaonal entre os cidadáns e faciliten as relacións mutuas reciprocamente beneficiosas entre as diferentes comunidades dunha sociedade. Eses valores comúns compartidos son os valores cívicos.

3.Convivencia cidadá

Significa isto que non podemos ter uns valores que non sexan comúns a todos os membros da sociedade? Non existe o dereito a ser diferentes? Precisamente un dos problemas que teñen que resolver as sociedades democráticas é a integración das comunidades que teñen valores distintos ou non compartidos pola maioría.

Algúns filósofos, sociólogos ou expertos en relacións sociais propoñen un criterio que guíe a relación entre os diferentes valores que conviven nunha sociedade pluralista: os valores compartidos mínimos deben coexistir cos valores diferenciais máximos.

Segundo ese criterio, os valores nos que se basea a nosa convivencia, os valores cívicos, son o mínimo esixible a calquera grupo ou individuo por ser cidadáns dunha sociedade democrática, como, por exemplo, a tolerancia, mentres que os valores que nos distinguen dos demais non se lle poden esixir ao resto de cidadáns, aínda que se poden propoñer para unha aceptación libre; por exemplo, cada cal pode ter as crenzas relixiosas que queira sempre que sexan compatibles cos dereitos humanos

Non obstante, para conseguir unha relación intercultural entre grupos con diferentes valores e non quedar nunha simple coexistencia pacífica entre guetos requírese vontade política de achegamento e fortaleza moral para coñecer os diferentes.

- Coñeces algunha outra cultura que viva na vosa contorna? Tes amigos doutras culturas? Sabes algo da súa cultura